Hệ thống pháp luật Hoa Kỳ là một trong những hệ thống pháp lý phức tạp và đa dạng nhất trên thế giới, được xây dựng trên nền tảng của các nguyên tắc dân chủ và luật pháp. Cấu trúc của hệ thống này kết hợp giữa luật liên bang và luật bang tạo nên một mạng lưới pháp lý chặt chẽ và đa tầng. Để hiểu rõ hơn về cách hoạt động của hệ thống pháp luật Hoa Kỳ, bạn hãy cùng Helen Express khám phá bài viết sau nhé!
1. Tổng quan về hệ thống pháp luật Hoa Kỳ
Hệ thống pháp luật Hoa Kỳ là một cấu trúc pháp lý phức tạp. Để hiểu rõ hơn về cấu trúc và cách vận hành của hệ thống pháp luật này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết qua nội dung dưới đây.
1.1 Giới thiệu chung
Hệ thống pháp luật Hoa Kỳ có cấu trúc phức tạp hơn so với nhiều quốc gia khác chủ yếu do sự phân chia giữa luật liên bang và luật bang. Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 đã khẳng định quyền của "Dân tộc các khu vực thuộc địa". Cuộc giằng co giữa một quốc gia chung và các bang riêng lẻ đã trở thành một vấn đề chủ đạo trong lịch sử pháp lý Hoa Kỳ. Hiến pháp Hoa Kỳ được thông qua vào năm 1787 và phê chuẩn năm 1788 đã bắt đầu một quá trình chuyển quyền lực và thẩm quyền pháp lý từ các bang sang chính quyền liên bang, mặc dù quá trình này diễn ra chậm chạp và không liên tục.
1.2 Phân cấp pháp luật Hoa Kỳ
Hiến pháp Hoa Kỳ đã thiết lập những ranh giới rõ ràng giữa quyền hạn của luật liên bang và luật bang đồng thời phân chia quyền lực liên bang thành ba nhánh: lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hệ thống này được gọi là "tam quyền phân lập” nhằm đảm bảo sự cân bằng quyền lực giữa các nhánh thông qua cơ chế kiểm soát và đối trọng. Mỗi nhánh đóng vai trò riêng trong hệ thống pháp lý và Hiến pháp quy định các loại luật mà Quốc hội có thẩm quyền ban hành.
Ngoài ra, hệ thống pháp luật Hoa Kỳ còn dựa trên truyền thống của Thông luật Anh. Mặc dù Hiến pháp và các đạo luật có giá trị pháp lý cao hơn nhưng các tòa án vẫn tiếp tục áp dụng những nguyên tắc của Thông luật nhằm giải quyết những khoảng trống mà Hiến pháp hoặc Quốc hội chưa quy định rõ.
Hiến pháp Hoa Kỳ đã thiết lập những ranh giới rõ ràng
2. Tìm hiểu về hiến pháp của Hoa Kỳ
Hiến pháp Hoa Kỳ là văn bản tối cao điều chỉnh mọi hoạt động chính trị và pháp lý của quốc gia. Hiến pháp không chỉ phân chia quyền lực giữa các nhánh lập pháp, tư pháp, và hành pháp mà còn đặt nền móng cho sự phát triển của hệ thống thông luật và tiền lệ tư pháp.
2.1 Luật pháp
Hiến pháp trao quyền lập pháp cho Quốc hội, nơi các dự luật được thảo luận và nếu được cả Thượng viện và Hạ viện thông qua, chúng sẽ trở thành luật. Các luật liên bang sau khi được thông qua được gọi là đạo luật và được sắp xếp thành Bộ luật Hoa Kỳ theo từng lĩnh vực cụ thể như giáo dục hay đối ngoại.
Điều I, Mục 9 cấm Quốc hội thông qua các luật hồi tố hoặc áp đặt thuế xuất khẩu, trong khi Điều I, Mục 8 liệt kê những lĩnh vực Quốc hội có quyền ban hành luật. Chính quyền tư pháp với vai trò giải thích Hiến pháp đã trở thành nhân tố quan trọng trong việc xác định giới hạn thẩm quyền lập pháp của Quốc hội.
Các luật liên bang sau khi được thông qua được gọi là đạo luật và được sắp xếp thành Bộ luật Hoa Kỳ
2.2 Tư pháp
Quyền lực của ngành tư pháp Hoa Kỳ được quy định trong Hiến pháp với thẩm quyền xét xử chỉ giới hạn ở một số loại tranh chấp nhất định. Điều III, Mục 2 liệt kê các loại tranh chấp này bao gồm các vụ việc liên quan đến luật liên bang và các tranh chấp giữa công dân của các bang khác nhau.
Tuy nhiên, cách diễn giải này có thể thay đổi theo từng thời kỳ. Ví dụ, năm 1935, Tòa án Tối cao đã vô hiệu hóa một đạo luật liên bang về giờ làm và mức lương trong lò mổ New York do không liên quan đến thương mại giữa các bang.
Quyền lực của ngành tư pháp Hoa Kỳ với thẩm quyền xét xử chỉ giới hạn ở một số loại tranh chấp nhất định
2.3 Hành pháp
Điều II của Hiến pháp Hoa Kỳ trao quyền hành pháp cho Tổng thống. Ban đầu, dưới thời Tổng thống George Washington, ngành hành pháp chỉ bao gồm một Tổng thống, một Phó Tổng thống và vài bộ như Ngoại giao, Ngân khố, Chiến tranh, và Tư pháp. Tuy nhiên, khi đất nước phát triển, hệ thống hành pháp mở rộng với 15 bộ, mỗi bộ quản lý nhiều cơ quan nhỏ khác nhau. Ngoài ra, còn có các cơ quan nằm ngoài hệ thống các bộ này nhưng vẫn chịu trách nhiệm trước Tổng thống.
Điều II của Hiến pháp Hoa Kỳ trao quyền hành pháp cho Tổng thống
2.4 Thông luật
Khi không có quy định rõ ràng từ hiến pháp hay các đạo luật, các tòa án liên bang và bang thường dựa vào thông luật. Đây là một hệ thống các phán quyết tư pháp, tập quán và quy tắc chung hình thành từ nhiều thế kỷ trước tại Anh và vẫn phát triển đến ngày nay. Ở nhiều bang, thông luật vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp hợp đồng vì các nhà lập pháp bang thường không thấy cần thiết phải ban hành luật để bao quát mọi tình huống bất thường có thể xảy ra.
Ở nhiều bang, thông luật vẫn giữ vai trò quan trọng
2.5 Tiền lệ thư pháp
Các tòa án có nhiệm vụ xét xử những hành vi vi phạm pháp luật và giải quyết các tranh chấp phát sinh từ luật. Thông thường, tòa án cần diễn giải luật và để làm điều này chúng phải tuân theo cách hiểu luật đã được xác định trước bởi các tòa án cùng cấp hoặc cao hơn gọi là nguyên tắc "theo quyết định trước" hay tiền lệ. Nguyên tắc này đảm bảo tính nhất quán và khả năng dự đoán trong các phán quyết.
3. Vai trò của các đảng phái tại Mỹ
Mặc dù các đảng phái chính trị ở Mỹ không có vai trò mạnh mẽ như ở một số quốc gia khác, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong chính trị Mỹ. Đảng phái chính trị góp phần huy động sự tham gia của công dân vào các hoạt động chính trị, ảnh hưởng đến chính sách nhà nước và tổ chức bầu cử.
Trong bộ máy lập pháp, các đảng phái chính trị có ảnh hưởng lớn đến cách thức tổ chức và thông qua luật. Cơ cấu tổ chức trong Quốc hội được phân chia theo đảng phái và các Tổng thống thường kêu gọi sự hợp tác từ các nhà lãnh đạo đảng tại Quốc hội.
Bên cạnh đó, các đảng phái còn đóng vai trò trong việc hình thành các ủy ban trong Quốc hội, nơi mà tỷ lệ thành viên phản ánh sức mạnh của từng đảng. Đảng chiếm đa số có quyền chỉ định một số lượng lớn nhân viên trong các ủy ban, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thông qua các dự luật phù hợp với chương trình của họ.
Các đảng phái còn đóng vai trò trong việc hình thành các ủy ban trong Quốc hội
4. Chính sách và quyền lợi cho người nhập cư tại Mỹ
Chính quyền Tổng thống Joe Biden đang thực hiện một chính sách mới nhằm cải thiện quyền lợi cho người nhập cư tại Mỹ, đặc biệt là đối với những người không có giấy tờ hợp pháp. Chính sách này không chỉ củng cố thông điệp từ chiến dịch tranh cử của ông Biden về việc xây dựng một hệ thống nhập cư nhân đạo hơn, mà còn tạo cơ hội cho hàng trăm ngàn người tránh khỏi nguy cơ bị trục xuất. Dưới đây là một số điểm nổi bật của chính sách này:
-
Người vợ, chồng hoặc con cái của công dân Mỹ sẽ được phép nộp đơn xin thường trú mà không cần rời khỏi nước Mỹ. Điều này đánh dấu một bước tiến lớn trong việc tạo điều kiện cho những gia đình có người nhập cư bất hợp pháp.
-
Chính sách này sẽ bảo vệ hàng trăm ngàn người khỏi nguy cơ bị trục xuất, giúp họ ổn định cuộc sống mà không phải sống trong sự lo lắng thường trực về tình trạng pháp lý của mình.
-
Chương trình mới sẽ cho phép nộp đơn xin thường trú mà không cần phải ra nước ngoài, giúp giảm thiểu các thủ tục phức tạp và thời gian chờ đợi kéo dài, từ đó giảm bớt tình trạng chia cách trong gia đình.
-
Những người được cấp thường trú có thể tiếp tục nộp đơn xin cấp quốc tịch Mỹ, mở ra cơ hội để họ tham gia đầy đủ vào xã hội Mỹ.
-
Những người có tiền sử phạm tội hoặc bị xem là mối đe dọa an ninh sẽ không đủ điều kiện tham gia chương trình này, bảo đảm rằng những người không có ý định tốt sẽ không được hưởng lợi từ chính sách này
-
Các biện pháp này có thể thực hiện mà không cần có sự thay đổi cơ bản nào trong luật nhập cư hiện tại, cho phép chính quyền Biden điều chỉnh hệ thống một cách linh hoạt và nhanh chóng.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden đang thực hiện một chính sách mới nhằm cải thiện quyền lợi cho người nhập cư tại Mỹ
5. Quy trình bầu cử tổng thống tại nước Mỹ
Quy trình bầu cử tổng thống tại Hoa Kỳ diễn ra qua các giai đoạn chính như sau:
-
Giai đoạn khởi đầu: Các chính trị gia có tham vọng trở thành tổng thống thành lập uỷ ban để thăm dò ý kiến cử tri và quyên góp tài chính cho chiến dịch.
-
Giai đoạn vận động ứng cử: Các ứng viên trong cùng một đảng cạnh tranh với nhau để trở thành ứng viên duy nhất đại diện cho đảng mình.
-
Bầu cử sơ bộ: Đây là một phần quan trọng của quá trình bầu cử cho phép cử tri có thể tác động vào sự lựa chọn ứng viên. Có hai hình thức chính là họp kín và bầu cử sơ bộ. Cử tri bầu đại biểu, người sẽ chọn ứng viên tại đại hội đảng.
-
Giai đoạn tổ chức đại hội đảng: Giai đoạn này diễn ra vài tháng trước bầu cử tổng thống nhằm chính thức chọn ứng viên. Ứng viên chiến thắng sẽ chọn người cùng tranh cử cho chức Phó tổng thống.
-
Giai đoạn vận động tranh cử: Đây là giai đoạn quyết định khi các ứng viên của hai đảng lớn (Dân chủ và Cộng hòa) đối đầu trực tiếp.
-
Giai đoạn tiến hành bầu cử: Cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào ngày thứ Ba đầu tiên của tháng 11. Để trở thành tổng thống, ứng viên cần đạt ít nhất 270 phiếu từ tổng số 538 Đại cử tri.
Vận động tranh cử là giai đoạn quyết định khi các ứng viên của hai đảng lớn (Dân chủ và Cộng hòa) đối đầu trực tiếp
Qua bài viết, chúng ta đã khám phá những thành phần chính, vai trò và cách hoạt động của hệ thống pháp luật Hoa Kỳ, từ các quy định hiến pháp cho đến hệ thống tòa án và luật pháp tiểu bang. Sự hiểu biết về hệ thống pháp luật Hoa Kỳ không chỉ giúp bạn nhận thức rõ hơn về các quyền lợi và nghĩa vụ của mình mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và dân chủ. Helen Express chân thành cảm ơn bạn đọc đã theo dõi bài viết.
Là một trong những đơn vị hợp tác chính thức của các hãng chuyển phát nhanh hàng đầu thế giới như UPS, FedEx, TNT... cùng hơn 8 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vận chuyển hàng hóa, Helen Express luôn là lựa chọn hàng đầu của nhiều khách hàng khi gửi hàng đi Mỹ. Tại Helen Express, bạn sẽ được cung cấp dịch vụ bảo hiểm hàng hóa lên đến 100% giá trị sản phẩm đảm bảo tránh mất mát, đổ vỡ trong quá trình vận chuyển. Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên viên của Helen Express cũng sẽ đảm bảo hàng hóa được đóng gói, bảo vệ và kiểm định kỹ càng trước khi vận chuyển ra nước ngoài. Nhân viên cũng hỗ trợ khách hàng trong việc chuẩn bị thủ tục gửi hàng đi Mỹ, đóng gói hoặc đóng hàng tận nơi theo yêu cầu, tư vấn nhanh chóng về những thắc mắc như gửi hàng đi Mỹ mất bao lâu, cũng như cung cấp hệ thống tracking đơn hàng 24/7.
Thông tin liên hệ:
-
Địa chỉ trụ sở: 131 Nguyễn Minh Hoàng, P. 12, Q. Tân Bình, TP. HCM
-
Website: helenexpress.com
-
Hotline: 0938 320 357
-
E-mail: info@helenexpress.com
