Xuất khẩu và nhập khẩu hàng hoá là hoạt động kinh doanh có ý nghĩa quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường. Để giảm thiểu rủi ro, bảo vệ lợi ích cũng như tài sản cho mình, bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế là một giải pháp hiệu quả giúp bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Cùng Helen Express tìm hiểu chi tiết thông tin trong bài viết dưới đây!
Bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế là gì?
Bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế là sản phẩm bảo hiểm được thiết kế để bảo vệ các rủi ro có thể xảy ra đối với hàng hóa khi vận chuyển giữa các quốc gia.
Các loại hình bảo hiểm hàng hóa gửi đi quốc tế phổ biến là CIF, FOB, FPA, CIP, CFR. Tùy thuộc vào loại hình bảo hiểm mà phạm vi bảo hiểm, quyền lợi và nghĩa vụ của người mua và người bán có sự khác biệt.
Thông thường, người mua hoặc người bán sẽ là người ký kết hợp đồng bảo hiểm với công ty bảo hiểm. Theo đó, công ty bảo hiểm sẽ đền bù những tổn thất thuộc trách nhiệm được nêu trong hợp đồng khi xảy ra sự cố trong quá trình vận chuyển hàng hoá.
Tại sao cần sử dụng bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế?
Có rất nhiều lý do khiến các doanh nghiệp cần sử dụng dịch vụ bảo hiểm khi gửi hàng quốc tế, trong đó nổi bật có thể kể đến:
- Bảo vệ hàng hóa khỏi các rủi ro: Tai nạn, thảm hoạ thiên nhiên, mất mát, trộm cắp… luôn có thể xảy ra trong quá trình vận chuyển. Bảo hiểm sẽ bù đắp thiệt hại về tài chính khi rủi ro xảy ra.
- Bảo vệ lợi ích của các bên: Người mua và người bán đều được bảo vệ quyền lợi thông qua bồi thường từ hợp đồng bảo hiểm.
- Yên tâm hơn trong giao dịch thương mại quốc tế: Bảo hiểm giúp các bên an tâm hơn khi giao dịch, mở rộng hoạt động thương mại.
- Giảm thiểu rủi ro tài chính: Thay vì chịu toàn bộ thiệt hại khi có sự cố, bảo hiểm sẽ chia sẻ rủi ro này.
- Đáp ứng yêu cầu của pháp luật: Một số quốc gia yêu cầu bắt buộc phải có bảo hiểm vận chuyển khi xuất khẩu hàng hoá.
Những rủi ro thường được bảo hiểm hàng hóa trong vận chuyển
Các trường hợp rủi ro thường được bảo hiểm bao gồm:
- Mất mát và thiệt hại về hàng hoá: do tai nạn giao thông, cháy nổ, va chạm, sét đánh,…
- Hư hỏng hàng hóa: do ẩm ướt, hỏng hóc bao bì,…
- Trễ hạn giao hàng: do tắc nghẽn giao thông, thời tiết xấu,…
- Đình công, bãi công của người vận chuyển
- Chiến tranh, khủng bố, bạo loạn dân sự
- Trách nhiệm pháp lý với bên thứ ba
Phạm vi bảo hiểm sẽ do hai bên thỏa thuận và quy định trong hợp đồng. Doanh nghiệp cần cân nhắc, lựa chọn phạm vi phù hợp với đặc thù hàng hoá và tuyến đường vận chuyển của mình.
Các phương thức vận chuyển được áp dụng bảo hiểm
Trong hoạt động xuất nhập khẩu, các phương thức vận chuyển hàng hóa sau đây thường được bảo hiểm:
- Hàng hóa vận chuyển đường biển: Là phương thức phổ biến nhất trong vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu. Các rủi ro có thể gặp phải bao gồm mất mát, hư hỏng hàng hóa do sóng gió, va chạm, hỏa hoạn…
- Hàng hóa vận chuyển đường hàng không: Được sử dụng nhiều cho hàng dễ hư hỏng, giá trị cao, cần vận chuyển nhanh. Các rủi ro như va chạm, rơi vỡ hàng hóa có thể được bảo hiểm.
- Hàng hóa vận chuyển đường bộ: Áp dụng cho hàng hóa giao dịch trong khu vực lân cận hoặc với khối lượng nhỏ. Rủi ro tai nạn, va chạm, mất cắp có thể được bảo hiểm.
- Hàng hóa vận chuyển đường sắt: Phù hợp cho hàng rời nguyên container với số lượng lớn trên đường dài. Các rủi ro tai nạn, trễ giờ, mất mát hàng hóa có thể được bảo hiểm.
- Hàng hóa vận chuyển đa phương thức: Kết hợp nhiều phương thức vận tải. Bảo hiểm áp dụng theo từng đoạn vận chuyển cụ thể.
Các bước thực hiện bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế
Để thực hiện bảo hiểm cho hàng hoá xuất nhập khẩu, doanh nghiệp cần lưu ý các bước sau:
Chọn công ty bảo hiểm
Doanh nghiệp có thể chọn công ty bảo hiểm trong nước hoặc quốc tế uy tín, có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế.
Cung cấp thông tin chi tiết về hàng hoá
Bao gồm packing list, khối lượng, giá trị, điểm xuất phát và điểm đến, phương tiện vận chuyển, thời gian vận chuyển dự kiến…
Càng chi tiết và chính xác thông tin càng tốt để xác định phí bảo hiểm.
Lựa chọn phạm vi bảo hiểm
Doanh nghiệp cần xác định rõ phạm vi bảo hiểm muốn áp dụng cho hàng hoá như thiệt hại, mất mát, trễ hạn…
Ký kết hợp đồng bảo hiểm
Hai bên sẽ thống nhất các điều khoản và ký kết hợp đồng bảo hiểm. Cần kiểm tra kỹ các điều khoản trước khi ký.
Nộp phí bảo hiểm
Sau khi có hợp đồng, doanh nghiệp sẽ nộp phí bảo hiểm theo thỏa thuận. Phí bảo hiểm sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố như giá trị bảo hiểm, mức độ rủi ro,…
Nhận được giấy chứng nhận bảo hiểm
Sau khi nộp phí bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ cấp giấy chứng nhận bảo hiểm. Doanh nghiệp cần lưu giữ cẩn thận bản gốc giấy chứng nhận này.
Quy trình bồi thường khi xảy ra sự cố
Khi xảy ra sự cố dẫn tới thiệt hại đối với hàng hoá, doanh nghiệp cần tuân thủ quy trình bồi thường sau:
- Báo cáo sự việc ngay với công ty bảo hiểm, cung cấp các bằng chứng ban đầu.
- Công ty bảo hiểm sẽ cử người đến kiểm tra, đánh giá thiệt hại.
- Hai bên thống nhất phương án bồi thường, có thể bồi thường bằng tiền mặt hoặc khắc phục bằng hiện vật.
- Doanh nghiệp nhận tiền hoặc hiện vật bồi thường theo thỏa thuận.
Lưu ý: cần báo cáo và yêu cầu bồi thường trong khoảng thời gian quy định trong hợp đồng.
Một số lưu ý khi tham gia bảo hiểm vận chuyển hàng hoá
Để đảm bảo quyền lợi khi tham gia bảo hiểm hàng hóa quốc tế, doanh nghiệp lưu ý:
- Đọc kỹ và hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng trước khi ký.
- Chọn mức bảo hiểm phù hợp với giá trị hàng hoá. Không nên bảo hiểm thấp hơn giá trị hoặc quá cao so với giá trị thực.
- Lựa chọn phạm vi bảo hiểm phù hợp để tránh trường hợp loại trừ.
- Cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin liên quan để được báo giá phí bảo hiểm chính xác.
- Tuân thủ các yêu cầu của công ty bảo hiểm về bao bì, vận chuyển, bảo quản hàng hoá.
- Thông báo kịp thời khi có thay đổi lộ trình vận chuyển, phương tiện… để cập nhật hợp đồng bảo hiểm.
Bảo hiểm vận chuyển hàng hóa quốc tế là giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, bảo vệ lợi ích và tài sản của mình trong quá trình xuất nhập khẩu. Doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ các loại hình bảo hiểm, điều khoản bảo hiểm, quy trình bồi thường… để lựa chọn giải pháp phù hợp với hoạt động kinh doanh và đặc thù hàng hoá của mình.
Tôi là Hồ Thu Hòa – cố vấn chuyên môn tại Helen Express. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực logistics và chuỗi cung ứng, tôi tư vấn chiến lược cho các doanh nghiệp về quản lý chuỗi cung ứng, vận tải, kho bãi, hải quan. Với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn sâu rộng, tôi sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh.
