FCA là gì? Cập nhật chính xác nhất về FCA theo Incoterms 2020

FCA là một thuật ngữ xuất hiện trong Incoterms 2020, được sử dụng với mục đích quy định trách nhiệm của người bán và người mua khi vận chuyển hàng hóa. Nếu bạn chưa hiểu rõ FCA là gì, ưu nhược điểm, cách áp dụng, trách nhiệm của mỗi bên theo hợp đồng FCA thì hãy đọc ngay bài viết dưới đây của Helen Express nhé!

FCA là gì trong xuất nhập khẩu?

FCA (Free Carrier) là một điều kiện thương mại quốc tế trong Incoterms, quy định trách nhiệm của người bán và người mua tại một điểm giao hàng cụ thể. Theo điều kiện này, người bán phải hoàn tất việc thông quan xuất khẩu, đóng gói hàng hóa và giao cho người chuyên chở do người mua chỉ định tại địa điểm thỏa thuận (như nhà kho, cảng biển, sân bay, hoặc kho bãi khác).

Rủi ro và trách nhiệm đối với hàng hóa sẽ chuyển từ người bán sang người mua tại thời điểm giao hàng. Người mua chịu trách nhiệm thuê đơn vị vận chuyển và thực hiện thông quan nhập khẩu. FCA thường áp dụng cho các phương thức vận chuyển như đường biển, đường hàng không, đường bộ hoặc vận chuyển kết hợp.

Ưu, nhược điểm của điều kiện giao hàng FCA

Điều kiện giao hàng FCA mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với một số hạn chế. Bạn có thể hiểu thêm về ưu và nhược điểm của điều kiện giao hàng FCA trong bảng dưới đây:

Ưu điểm	Nhược điểm
Người bán chịu trách nhiệm thông quan xuất khẩu, giảm bớt gánh nặng pháp lý và thủ tục cho người mua.	Người bán phải chịu nhiều rủi ro hơn, đặc biệt trong giai đoạn đóng gói và bàn giao hàng hóa.
Người mua có quyền tự do chọn đơn vị vận chuyển, tối ưu hóa chi phí vận chuyển quốc tế.	Người mua chịu trách nhiệm thuê phương tiện vận chuyển và quản lý rủi ro sau khi nhận hàng.
Thích hợp cho nhiều phương thức vận chuyển khác nhau như đường bộ, đường biển, hoặc đường hàng không.	Nếu địa điểm giao hàng không rõ ràng, dễ phát sinh nhầm lẫn trong việc giao nhận hàng hóa.
Người bán có thể điều chỉnh giá bán hàng hóa dựa trên các chi phí phát sinh trong giai đoạn giao hàng.	Người mua cần cẩn thận trong việc lập kế hoạch vận chuyển và bảo hiểm hàng hóa để tránh tổn thất.

Hướng dẫn cách hiểu đúng và sử dụng điều kiện FCA theo Incoterms 2020

Điều kiện FCA trong Incoterms 2020 mang đến sự linh hoạt, phù hợp với nhiều phương thức vận tải và tình huống giao thương quốc tế. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả điều kiện này, cần nắm rõ các nguyên tắc và nội dung được quy định sẵn:

Phương thức vận tải

Điều kiện FCA không giới hạn loại hình vận tải. Nó phù hợp cho mọi phương thức như đường biển, đường bộ, đường sắt, đường hàng không, hoặc thậm chí là vận tải đa phương thức. Điều này cho phép người bán và người mua linh hoạt trong việc lựa chọn hình thức vận chuyển phù hợp với đặc thù hàng hóa và tuyến đường vận chuyển.

Hơn nữa, FCA thường được sử dụng trong các tình huống mà hàng hóa phải qua nhiều giai đoạn vận chuyển với các phương tiện khác nhau. Ví dụ, hàng hóa có thể được chuyển từ xe tải đến tàu biển, sau đó tiếp tục được vận chuyển bằng đường sắt đến điểm đến cuối cùng. Việc lựa chọn phương thức vận tải cần được thỏa thuận rõ ràng để tránh nhầm lẫn hoặc tranh chấp.

Chuyển giao hàng hóa và rủi ro (free carrier)

Hàng hóa được chuyển giao cho người mua theo hai cách, tùy thuộc vào nơi giao hàng:

Cách 1: Nếu nơi giao hàng là cơ sở của người bán, người bán chịu trách nhiệm xếp hàng lên phương tiện vận tải do người mua chỉ định.
Cách 2: Nếu nơi giao hàng không phải là cơ sở của người bán, hàng hóa được chuyển giao khi được đặt dưới quyền định đoạt của người chuyên chở tại địa điểm chỉ định, sẵn sàng để dỡ xuống.

Ở cả hai cách, địa điểm giao hàng là nơi mà rủi ro được chuyển từ người bán sang người mua. Từ thời điểm giao hàng, mọi chi phí phát sinh hoặc rủi ro hư hỏng hàng hóa sẽ do người mua chịu trách nhiệm.

Nơi giao hàng/ địa điểm giao hàng cụ thể

Việc xác định rõ địa điểm giao hàng là yêu cầu quan trọng trong điều kiện FCA. Địa điểm này không chỉ quyết định thời điểm chuyển giao rủi ro mà còn liên quan đến các trách nhiệm vận chuyển và chi phí.

Khi địa điểm giao hàng được thỏa thuận, trách nhiệm của người bán kết thúc tại đó. Người mua cần đảm bảo rằng thông tin địa điểm được cung cấp chính xác để tránh các rủi ro không đáng có. Ngoài ra, các chi phí phát sinh sau khi giao hàng như vận chuyển quốc tế hoặc bảo hiểm cũng do người mua chịu.

Nghĩa vụ thông quan xuất – nhập khẩu

Theo điều kiện FCA, người bán có trách nhiệm thông quan xuất khẩu cho hàng hóa nếu cần. Điều này bao gồm việc hoàn tất các thủ tục hải quan và chịu chi phí liên quan đến xuất khẩu.

Tuy nhiên, trách nhiệm thông quan nhập khẩu hoặc quá cảnh qua nước thứ ba thuộc về người mua. Các khoản thuế nhập khẩu hoặc chi phí phát sinh trong quá trình này cũng do người mua chịu trách nhiệm. Điều này giúp phân chia rõ ràng nghĩa vụ của các bên trong chuỗi cung ứng.

Vận đơn với dấu On-board khi sử dụng điều kiện FCA

Một điểm mới trong Incoterms 2020 là quy định về vận đơn có dấu "On-board" khi áp dụng điều kiện FCA. Theo đó, nếu người mua chỉ định, người chuyên chở phải cung cấp vận đơn có dấu "On-board" cho người bán.

Quy định này giải quyết vấn đề thường gặp khi ngân hàng yêu cầu vận đơn có dấu "On-board" để giải ngân thư tín dụng (L/C). Việc này đảm bảo quyền lợi của người bán trong các giao dịch sử dụng L/C, đồng thời vẫn duy trì tính linh hoạt của điều kiện FCA.

Trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi bên liên quan trong hợp đồng FCA

Trong điều kiện FCA theo Incoterms 2020, trách nhiệm và nghĩa vụ giữa người bán và người mua được phân chia rõ ràng nhằm đảm bảo tính minh bạch và giảm thiểu tranh chấp. Các nội dung dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vai trò của mỗi bên:

Nghĩa vụ	Người bán	Người mua
Chi phí	- Mọi chi phí phát sinh trước khi giao hàng tại địa điểm thỏa thuận.	- Cước vận chuyển và thuế nhập khẩu sau khi nhận hàng.
	- Phí chuẩn bị chứng từ, đóng gói, dán nhãn hàng hóa.	- Phí dỡ hàng hóa tại điểm đích.
	- Thuế và phí xuất khẩu.	- Các chi phí phát sinh do mất mát, hư hỏng hàng hóa sau thời điểm giao hàng.
	- Phí vận chuyển hàng hóa đến địa điểm giao hàng nếu nơi này không phải cơ sở người bán.	- Mua bảo hiểm hàng hóa nếu cần thiết.
Rủi ro	- Chịu mọi rủi ro liên quan đến hàng hóa cho đến thời điểm giao hàng tại địa điểm thỏa thuận.	- Chịu rủi ro từ thời điểm nhận hàng tại địa điểm giao hàng hoặc hết thời gian thỏa thuận nhận hàng.
Rủi ro	- Hỗ trợ thông tin cho việc vận chuyển và bảo hiểm nếu người mua yêu cầu.	- Đảm bảo phương tiện vận chuyển hoặc người chuyên chở nhận hàng đúng thời gian quy định.
Hợp đồng vận tải	- Không bắt buộc ký kết hợp đồng vận chuyển, nhưng phải hỗ trợ thông tin nếu người mua yêu cầu.	- Ký kết hợp đồng vận tải và chịu chi phí vận chuyển hàng hóa từ điểm giao nhận.
Thông quan	- Làm thủ tục và chịu chi phí thông quan xuất khẩu (nếu cần).	- Làm thủ tục nhập khẩu, thanh toán thuế nhập khẩu, và các phí phát sinh tại nước nhập khẩu hoặc quá cảnh.
Chứng từ	- Cung cấp hóa đơn thương mại và chứng từ hàng hóa, bao gồm bằng chứng giao hàng (nếu được yêu cầu).	- Hướng dẫn người chuyên chở phát hành các chứng từ phù hợp với quy định của hợp đồng.

Tóm tắt vai trò của mỗi bên:

Người bán: Chịu trách nhiệm chính về việc giao hàng đúng địa điểm và thời gian đã thỏa thuận, hoàn tất thủ tục xuất khẩu và hỗ trợ thông tin cần thiết.
Người mua: Chịu trách nhiệm chính từ thời điểm nhận hàng, bao gồm rủi ro, chi phí nhập khẩu và vận chuyển tiếp theo.

Giá trị hợp đồng theo điều kiện giao hàng FCA

Điều kiện FCA trong hợp đồng thương mại quốc tế quy định rõ trách nhiệm và rủi ro giữa bên bán và bên mua tại các giai đoạn giao hàng cụ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị hợp đồng và việc phân bổ chi phí giữa hai bên. Dưới đây là các giá trị trong bản hợp đồng cần lưu ý:

Vận chuyển bằng đường sắt: Bên bán chịu trách nhiệm bốc xếp hàng hóa lên toa tàu và đảm bảo hàng được chuyển giao cho nhân viên quản lý đường sắt. Rủi ro và trách nhiệm kết thúc khi nhân viên đường sắt tiếp nhận lô hàng.
Vận chuyển bằng đường bộ: Hàng hóa được giao khi đã chất lên phương tiện vận tải và do tài xế bên mua tiếp quản. Trách nhiệm của bên bán chấm dứt tại thời điểm này.
Vận chuyển bằng đường thủy nội địa: Bên bán hoàn thành nghĩa vụ khi hàng hóa được xếp lên tàu chở hàng do bên mua chỉ định. Rủi ro được chuyển giao ngay sau khi hàng hóa lên tàu thành công.
Vận chuyển bằng đường biển: Với hàng hóa đóng container (full container load), bên bán chịu trách nhiệm vận chuyển container đến khu vực bến cảng (Terminal) và làm thủ tục thông quan. Khi hàng hóa đã được thông quan thành công, trách nhiệm và rủi ro sẽ chuyển sang bên mua.

Như vậy, giá trị hợp đồng FCA vừa bao gồm giá trị hàng hóa vừa phản ánh các chi phí, nghĩa vụ và thời điểm chuyển giao rủi ro giữa hai bên. Qua đó, đòi hỏi cả bên bán và bên mua phải xác định rõ các điều kiện vận tải trong hợp đồng.

Một số câu hỏi thường gặp về FCA

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về FCA:

Khi nào trách nhiệm giao hàng của người bán chấm dứt?

Trách nhiệm giao hàng của người bán theo điều kiện FCA kết thúc tại thời điểm cụ thể tùy thuộc vào phương thức vận chuyển:

Đường sắt: Người bán chịu trách nhiệm bốc xếp hàng hóa lên toa tàu. Khi nhân viên quản lý đường sắt tiếp nhận hàng, trách nhiệm của người bán chấm dứt. Đối với hàng không đóng container, trách nhiệm kết thúc khi hàng được đơn vị thu gom tiếp nhận.
Đường bộ: Nếu hàng hóa được bốc tại cơ sở của người bán, trách nhiệm chấm dứt khi hàng hóa được chất lên phương tiện vận tải của người mua.
Đường thủy nội địa: Trách nhiệm của người bán kết thúc khi hàng hóa được xếp lên tàu chở hàng do người mua chỉ định tại bến cảng.
Đường biển: Với hàng đóng container (full container load), trách nhiệm chấm dứt khi hàng được vận chuyển đến bến cảng và thông quan thành công.

Điều kiện FCA và FOB khác gì nhau?

Điều kiện FCA và FOB có sự khác biệt đáng kể về trách nhiệm giao hàng:

FOB (Free on Board): Người bán chịu trách nhiệm đến khi hàng được xếp lên tàu tại cảng đi. Tuy nhiên, nếu hàng hóa được chuyển đến bến tàu hoặc kho bán lẻ trước khi giao và xảy ra hư hỏng, tranh chấp có thể phát sinh.
FCA (Free Carrier): Người mua chịu trách nhiệm bốc dỡ hàng hóa từ phương tiện vận tải của người bán tại địa điểm thỏa thuận. FCA giảm thiểu rủi ro và mâu thuẫn trong quá trình giao nhận hàng hóa nhờ xác định rõ thời điểm chuyển giao trách nhiệm.

Cần lưu ý gì khi sử dụng điều kiện FCA theo Incoterms 2020?

Khi sử dụng điều kiện FCA, người bán và người mua cần lưu ý những điểm sau:

FCA phù hợp với mọi phương thức vận chuyển, kể cả khi sử dụng nhiều loại hình vận tải.
Địa điểm giao hàng nên được xác định rõ ràng nhất có thể để tránh mâu thuẫn giữa hai bên.
Nếu địa điểm giao hàng không được chỉ định cụ thể, người bán có quyền chọn điểm phù hợp nhất, điều này có thể gây bất lợi cho người mua. Vì vậy, người mua cần đảm bảo lựa chọn địa điểm chính xác, minh bạch để hạn chế rủi ro.

Bài viết trên Helen Express đã giới thiệu với bạn những thông tin cần biết về FCA là gì, bao gồm định nghĩa, ưu nhược điểm, cách hiểu đúng FCA, trách nhiệm của mỗi bên trong hợp đồng và giá trị của bản hợp đồng theo điều kiện FCA. Hy vọng các thông tin hữu ích với bạn, cảm ơn bạn đã đọc bài viết!

Helen Express (Công ty TNHH Vận Chuyển Helen Express) là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực Vận Chuyển Quốc Tế và Chuyển Phát Nhanh từ Việt Nam đến Mỹ, Úc, Canada và nhiều quốc gia khác. Với vai trò là đại lý thu gom cho các công ty chuyển phát nhanh quốc tế uy tín, Helen Express hoạt động theo phương thức “Door to Door” tại Việt Nam, đảm bảo dịch vụ “Nhanh chóng - Chính xác - An toàn - Tiết kiệm.”

Với đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm của chúng tôi luôn đảm bảo thủ tục đơn giản, giao hàng đúng thời gian, giúp khách hàng hoàn toàn yên tâm khi sử dụng dịch vụ. Helen Express tự hào là đối tác đáng tin cậy cho mọi nhu cầu vận chuyển quốc tế của bạn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Địa chỉ trụ sở: 33/9 Quách Văn Tuấn, P. 12, Q. Tân Bình, TP. HCM
Website: https://helenexpress.com/
Hotline: 0938 320 357
Email: info@helenexpress.com

Võ Thành Tú

Tôi tên là Võ Thành Tú (Thành Tú Võ), hiện tôi đã có 5 năm kinh nghiệm với vị trí nhân viên kinh doanh tại Helen Express. Tôi tốt nghiệp Đại học Hàng hải Việt Nam chuyên ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng. Với kiến thức chuyên môn về logistics và kinh nghiệm thực tế, tôi có thể đưa ra các giải pháp tối ưu cho khách hàng về thời gian vận chuyển, chi phí, thủ tục hải quan, bảo hiểm hàng hóa,…. Tôi luôn lắng nghe nhu cầu của khách hàng để đề xuất dịch vụ phù hợp và hiệu quả nhất.