Vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không là phương thức vận tải phổ biến, thuận tiện cho cả người gửi và người nhận. Tuy nhiên, để đảm bảo quá trình vận chuyển an toàn, đúng quy định, tránh rủi ro thiệt hại, các bên liên quan cần nắm rõ những quy định vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không. Thông tư 20/2009/TT-BGTVT do Bộ Giao thông Vận tải ban hành quy định cụ thể về vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không tại Việt Nam. Dưới đây là những nội dung chính mà Helen Express chia sẻ đến bạn:
Khái niệm về dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không, còn được gọi là Air Cargo, là một hình thức vận chuyển hàng hóa thông qua việc sử dụng máy bay chuyên dụng (Cargo Aircraft hoặc Freighter) hoặc chở trong khoang bụng của máy bay hành khách (Passenger Plane). Đây là một phương thức vận chuyển hiện đại, nhanh chóng và an toàn.
Mặc dù chiếm chưa đến 1% trọng lượng vận chuyển hàng hóa toàn cầu, nhưng lại đóng góp tới 35% giá trị vận chuyển thương mại thế giới, chứng tỏ tầm quan trọng và tiềm năng phát triển của nó.
Đặc biệt, trong khu vực Đông Á, thị trường này đang tăng trưởng mạnh mẽ, và Việt Nam được đánh giá là thị trường có tốc độ phát triển nhanh nhất trên tuyến xuyên Thái Bình Dương. Vì vậy, việc tập trung phát triển chuyển phát nhanh quốc tế bằng đường hàng không là cơ hội để tăng trưởng và hội nhập kinh tế quốc tế.
Ưu, nhược điểm của vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Ưu điểm
- Thời gian nhanh chóng: Với vận tốc trung bình 800-1000km/h, đây là hình thức vận chuyển nhanh nhất.
- An toàn hàng hóa: Giảm thiểu tình trạng hư hỏng, mất mát, trộm cắp.
- Phí bảo hiểm thấp: So với các phương thức khác, phí bảo hiểm rẻ hơn.
- Tiết kiệm chi phí lưu kho: Tốc độ xử lý nhanh giúp tiết kiệm chi phí lưu kho.
Nhược điểm
- Chi phí cao: Gấp 5-6 lần so với đường biển và 2-4 lần so với đường bộ.
- Giới hạn khối lượng: Không phù hợp với hàng cồng kềnh, khối lượng lớn.
- Thủ tục phức tạp: Nhiều quy định an ninh, an toàn làm tăng sự phức tạp.
- Ảnh hưởng bởi thời tiết: Mưa, bão có thể gây delay hoặc hủy chuyến bay.
Quy định vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không về hàng hóa
Mặt hàng được phép
- Hàng hóa tổng hợp (General Cargo): Không gặp vấn đề về kích thước, nội dung, bao bì, nhưng cần kiểm tra nghiêm ngặt.
- Hàng hóa đặc biệt (Special Cargo): Động vật sống, hàng có giá trị cao, hài cốt, hàng dễ hỏng, hàng có mùi, hàng ẩm ướt, hàng ngoại giao, hàng nguy hiểm, hàng khối lượng lớn. Cần kỹ thuật xử lý đặc biệt từ lưu trữ đến vận tải.
- Vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không là một lĩnh vực đầy tiềm năng và đang phát triển mạnh mẽ trên thế giới. Với các ưu điểm như tốc độ nhanh, an toàn, và chi phí bảo hiểm thấp, cùng với nhược điểm như chi phí cao và thủ tục phức tạp, việc hiểu rõ và lựa chọn hình thức này đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quy trình vận chuyển hàng hóa ra nước ngoài và kinh doanh của các doanh nghiệp.
Mặt hàng không được phép
Có một số loại hàng hóa bị cấm vận chuyển bằng đường hàng không, đây là những mặt hàng có thể gây nguy hiểm hoặc vi phạm pháp luật. Cụ thể bao gồm:
- Chất gây nghiện và kích thích: Như các loại ma túy, chất kích thích thần kinh.
- Vũ khí và trang thiết bị quân sự: Bao gồm cả vũ khí đạn dược, các trang thiết bị kỹ thuật quân sự, và các loại vũ khí thô sơ như dao, kiếm, giáo, mác.
- Văn hóa phẩm và tài liệu cấm: Như văn hóa phẩm đồi trụy, ấn phẩm phản động, tài liệu nhằm phá hoại trật tự công cộng chống lại nhà nước Việt Nam.
- Chất gây cháy nổ và ô nhiễm môi trường: Các vật hoặc chất dễ gây cháy nổ hoặc làm mất vệ sinh, gây ô nhiễm môi trường.
- Sinh vật sống và thực phẩm đặc biệt: Sinh vật sống, thực phẩm yêu cầu bảo quản, vật phẩm, ấn phẩm, hàng hóa cấm nhập vào nước.
- Kim khí quý và đá quý: Các loại kim khí quý như vàng, bạc, bạch kim, hay các sản phẩm được chế biến từ kim khí quý, đá quý.
Quy định về hàng nguy hiểm
Các mặt hàng nguy hiểm như hóa chất, chất dễ cháy nổ… phải được đóng gói cẩn thận, dán nhãn cảnh báo và được xếp riêng trên khoang hàng của máy bay. Một số chất cực kỳ nguy hiểm sẽ bị hạn chế hoặc không được phép vận chuyển bằng đường hàng không.
Quy định về hàng dễ hư hỏng
Đối với hàng dễ hư hỏng như thực phẩm tươi sống, hoa quả, rau củ… cần được đóng gói kín đáo, bảo quản ở nhiệt độ phù hợp. Trong quá trình vận chuyển cũng cần được kiểm tra, giám sát thường xuyên để đảm bảo chất lượng.
Quy định về hàng giá trị cao
Đối với mặt hàng có giá trị lớn như vàng bạc, đá quý, tiền tệ, tác phẩm nghệ thuật… cần thực hiện các biện pháp bảo mật, cất giữ cẩn thận trong suốt quá trình vận chuyển. Hàng hóa cần được bảo hiểm đầy đủ giá trị để hạn chế rủi ro mất mát, trộm cắp.
Quy định về vận chuyển động vật sống
Vận chuyển động vật sống bằng đường hàng không cần có đầy đủ giấy tờ xác nhận về nguồn gốc xuất xứ và điều kiện sức khỏe của động vật. Động vật cần được bảo đảm vệ sinh, chăm sóc, cung cấp thức ăn đầy đủ trong suốt hành trình bay.
Quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Để vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không một cách hiệu quả, Quý khách cần nắm rõ các bước trong quy trình vận tải hàng không. Cụ thể như sau:
Ký kết hợp đồng vận chuyển
Hai bên tiến hành ký kết hợp đồng sau khi thống nhất các điều khoản về phương thức vận tải.
Booking
Kiểm tra thông tin từ phiếu Booking như sân bay đi, sân bay đến, thời gian, loại hàng, số lượng.
Đóng hàng
Đóng gói hàng hóa đúng quy cách, ghi mã ký hiệu, vận chuyển ra kho sân bay, nhận giấy chứng nhận đã nhận hàng (FTC).
Làm thủ tục hải quan xuất khẩu
Chuẩn bị đầy đủ chứng từ để làm thủ tục hải quan.
Phát hành vận đơn hàng không (AWB)
Hoàn tất thủ tục hải quan, nhận MAWB và AWB từ hãng hàng không.
Nhận chứng từ qua email
Forwarder gửi bản scan của AWB và các chứng từ khác cho người nhập khẩu.
Thông báo hàng đến
Đại lý thông báo thời gian giao hàng dự kiến và tình hình vận chuyển.
Lệnh giao hàng
Forwarder thu lại HAWB, nộp phí, nhận lệnh giao hàng (D/O) và bộ chứng từ kèm theo.
Làm thủ tục hải quan nhập khẩu
Nhà nhập khẩu hoặc Forwarder hoàn tất thủ tục hải quan nhập khẩu.
Nhận hàng
Forwarder làm thủ tục tại kho hãng hàng không, thanh lý tờ khai, vận chuyển hàng tới nơi cho bên nhập khẩu, kiểm tra tình trạng hàng hóa.
Quy trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự chú ý và tuân thủ nghiêm ngặt các bước.
Việc nắm vững và tuân thủ quy trình này không chỉ giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc vận chuyển hàng hóa, mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí, tránh được các rủi ro không mong muốn.
Một số ngôn ngữ trong ngành thường gặp
Khi tìm hiểu và tham gia vào dịch vụ vận tải hàng hóa qua đường hàng không, các doanh nghiệp và cá nhân cần biết và hiểu rõ một số ngôn ngữ chuyên ngành sau, để đảm bảo quá trình vận chuyển diễn ra một cách trơn tru:
- A2A (Airport-to-Airport): Dịch vụ vận chuyển từ sân bay này đến sân bay kia.
- ATA (Actual Time of Arrival): Thời điểm thực sự mà hàng hóa đến nơi.
- ATD (Actual Time of Departure): Thời điểm thực sự mà hàng hóa rời khỏi nơi gửi.
- AWB (Air Waybill): Tài liệu vận chuyển hàng không, bao gồm MAWB (Master Air Waybill) và HAWB (House Air Waybill).
- Booking: Yêu cầu đặt chỗ trên chuyến bay, đã được xác nhận bởi hãng hàng không.
- Dimensional Weight: Trọng lượng dựa trên thể tích hoặc kích thước của kiện hàng.
- FTC (Forwarder’s Certificate of Transport): Chứng từ xác nhận vận chuyển từ bên giao hàng.
- FCR (Forwarder’s Certificate of Receipt): Chứng từ xác nhận đã nhận được hàng từ bên giao hàng.
- FWR (Forwarder’s Warehouse Receipt): Biên lai kho hàng từ bên giao hàng (được cung cấp cho bên xuất khẩu).
- GSA (General Sales Agent): Đại lý bán hàng chung, được chỉ định bởi hãng hàng không.
- IATA (International Air Transport Association): Tổ chức Vận tải Hàng không Quốc tế.
- NOTOC (Notification To Captain): Thông báo đến cơ trưởng về danh sách hàng hóa trên chuyến bay.
- POD (Proof Of Delivery): Chứng từ xác nhận việc giao hàng đã được thực hiện đúng thỏa thuận.
- TACT (The Air Cargo Tariff): Bảng giá cước vận tải hàng không, được công bố bởi hãng hàng không.
- Volume charge: Phí vận chuyển dựa trên thể tích hàng hóa (không phải trọng lượng).
- Weight charge: Phí vận chuyển dựa trên trọng lượng thực tế của hàng hóa.
Việc nắm vững các ngôn ngữ chuyên ngành này sẽ giúp các bên liên quan trong quá trình vận tải hàng hóa qua đường hàng không hiểu rõ và thực hiện các thủ tục một cách chính xác và hiệu quả.
Tuân thủ đúng quy định sẽ giúp hàng hóa được vận chuyển an toàn, đúng lịch trình, mang lại sự hài lòng cho các bên. Hãy luôn cập nhật và nắm vững các quy định vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không để có chuyến hàng thuận lợi nhất. Đừng quên theo dõi Helen Express để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về các thủ tục, quy định gửi hàng đi nước ngoài nhé!
